Μεταξύ Μαΐου και Αυγούστου 2022, οι 8 εταίροι από το πρόγραμμα Erasmus+ Συνεργασία στη Σχολική Εκπαίδευση «Μια καινοτόμος προσέγγιση για τη διαχείριση των απορριμμάτων τροφίμων προκειμένου να εκπαιδεύσει τους νέους να εκτιμούν τα τρόφιμα και να μειώνουν τα απόβλητα –Zero Waste», πραγματοποίησαν έρευνα με σκοπό τη σύνταξη μια συνθετικής έκθεσης της υπάρχουσας βιβλιογραφίας σχετικά με τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα σχολεία για την καθιέρωση και τη διαχείριση του ζητήματος της σπατάλης τροφίμων (PR1).

Η έρευνα αντιπροσώπευε το σημείο εκκίνησης του έργου μας και είχε σκοπό να καθορίσει τη γνωστική βάση πάνω στην οποία θα χτιστεί ολόκληρο το έργο. Εκτός από τον εντοπισμό της υπάρχουσας βιβλιογραφίας σχετικά με τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δάσκαλοι και οι μαθητές στην αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων, η έρευνα στόχευε επίσης στην ανακάλυψη του τρόπου βελτίωσης και ανάπτυξης υλικού που είναι ήδη στη διάθεση τόσο των δασκάλων όσο και των μαθητών. Το πιο σημαντικό, όμως, θέλαμε να μάθουμε πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε νέο υλικό (πόρους και εργαλεία) ώστε να ικανοποιηθούν οι κύριες ανάγκες που έχουν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων τροφίμων. Οι εταίροι που εκπροσωπούν τις 7 χώρες που συμμετέχουν στη σύμπραξη, διεξήγαγαν όχι μόνο έρευνα γραφείου, αλλά και έρευνα πεδίου βασισμένη σε δομημένο ερωτηματολόγιο. Ο σκοπός του εργαλείου που αναφέρθηκε προηγουμένως είχε ως στόχο τη συλλογή δεδομένων απευθείας από την κύρια ομάδα-στόχο του έργου: εκπαιδευτικούς και μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Όσον αφορά τον πρώτο τύπο έρευνας (την έρευνα γραφείου), όλοι οι εταίροι έκαναν μια εις βάθος ανάλυση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για το θέμα που συζητείται. Συμβουλευτήκαμε νόμους, εθνικούς κανονισμούς, στρατηγικές, μεθοδολογίες, σχετικές και συναφείς απόψεις που ανήκουν σε ειδικούς στη διαχείριση απορριμμάτων τροφίμων, διαδικτυακές εκθέσεις και βάσεις δεδομένων, και παραδείγματα καλών πρακτικών. Όσον αφορά την έρευνα πεδίου, το δομημένο ερωτηματολόγιο εφαρμόστηκε σε τουλάχιστον 25 μαθητές και 15 εκπαιδευτικούς ανά χώρα. Οι πληροφορίες που αποκτήθηκαν μέσω των δύο ειδών έρευνας εισήχθησαν σε μια εθνική έκθεση που συντάχθηκε από κάθε χώρα εταίρο.

Τα ευρήματα της έρευνας οδήγησαν στο ακόλουθο συμπέρασμα: παρόλο που σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν έγγραφα και κανονισμοί που έχουν στόχο να καθοδηγήσουν τις δράσεις για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων και υπάρχει ενδιαφέρον και ανησυχία για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων, οι συγκεκριμένες δράσεις που πραγματοποιούνται σε εθνικό επίπεδο είναι ανεπαρκείς σε όλες τις χώρες-εταίρους. Ακόμη, υπάρχει σημαντικό κενό γνώσεων σχετικά με το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων τροφίμων και τα χαρακτηριστικά τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων τροφίμων να εξαρτάται από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι διευθυντές των σχολείων και οι εκπαιδευτικοί να συμπεριλάβουν σχετικές παρουσιάσεις ή οπτικοακουστικό υλικό στα σχέδια μαθημάτων τους. Στις περισσότερες χώρες-εταίρους, δεν φαίνεται να υπάρχει επίσημο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αφιερωμένο στα απορρίμματα τροφίμων και την πρόληψή τους.

Τα περιορισμένα αποτελέσματα των τοπικών ή περιφερειακών σχεδίων που ξεκίνησαν από ΜΚΟ, σχολεία ή ιδιωτικούς φορείς αφήνουν σίγουρα πολλά περιθώρια για πιο πρακτικές παρεμβάσεις, συγκεκριμένες δράσεις και καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων που έχουν αρμοδιότητες σε αυτόν τον τομέα.  Ένα ουσιαστικό στοιχείο για την επίτευξη του στόχου της καταπολέμησης της σπατάλης τροφίμων στο σχολείο θα ήταν να διασφαλιστεί ότι η καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων θα ενσωματωθεί στο πρόγραμμα σπουδών των μαθητών ως μέρος μιας πραγματικής εκπαίδευσης για την αειφορία και τον σεβασμό του περιβάλλοντος.

Μια άλλη εξαιρετικά σημαντική πτυχή που προέκυψε από την έρευνά μας είναι ότι οι πόροι αυτοί θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ομάδας-στόχου. Για παράδειγμα, η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια των διαφόρων δραστηριοτήτων θα πρέπει να εδράζεται στη σημερινή πραγματικότητα, αξιοποιώντας τις εξελίξεις στην τεχνολογία, τις ψηφιακές δεξιότητες των μαθητών και το ενδιαφέρον τους για αυτόν τον συναρπαστικό κόσμο του διαδικτύου και της επικοινωνίας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εκπαιδευτικά παιχνίδια, διαδικτυακές διαδραστικές πλατφόρμες, εφαρμογές που λειτουργούν σε διάφορες συσκευές πρέπει να είναι διαθέσιμες τόσο στους μαθητές όσο και στους εκπαιδευτικούς, αν θέλουμε μεγαλύτερο και αποτελεσματικότερο αντίκτυπο των προγραμμάτων/έργων/καμπανιών που καταπολεμούν τη σπατάλη τροφίμων.

Μετά τη συλλογική έρευνα, η κοινοπραξία μας θα αναπτύξει εκπαιδευτικό υλικό για ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο που θα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, και το οποίο αποτελεί το επόμενο στάδιο του έργου μας. Όλες οι πολύτιμες πληροφορίες που συλλέχθηκαν στο Παραδοτέο 1 θα χρησιμοποιηθούν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα εφοδιάσει τους εκπαιδευτικούς με ικανότητες που θα τους επιτρέψουν να ενσωματώσουν τη νοοτροπία και τις γνώσεις που σχετίζονται με τη διαχείριση των απορριμμάτων τροφίμων και να μεταφέρουν τις γνώσεις αυτές στους μαθητές τους.